JSSC SANTALI PAPER

माड़घाटी ओनोल रेनाक् उनुरूम : 
 
माड़घाटी ओनोल दो ओनोलिया प्रो. दिगम्बर हांसदा तिकिन किन ओल आकात् आ। नोवा ओनोल रे ओनोलिया तिकिन मानमी जिबोन रेनाक् मित् सारी काथा किन लाय आकात् आ। जांहा लेका नोवा धुड़ी धारती रे मानवा जानाम ए हातावा, ओनका गे मित् बाड. मित् दिन नोवा ओड़ाक् सोंसार, होड़, पेड़ा-पुरभू ,हिंसा-सुया, रागी-खापारियाव जोतो बागि काते सेन ते हुयाय गेया। मेनखान होड़ दो एखेन ती तेगे नोवा सोंसार रेदो बोन हेच् आकाना आर एखेन ती गे बोन सेनोक् आ। जाहां तिनाक् माराड., किसांड, ञुतुमान होड़ गे तांहेनाय, गोच् तायोम उनियाक् डाहार दो माड़घाटी रेगे मुचातो् आ।

माड़घाटी ओनोल :
 
ओनोलिया हाक् मेन लेकाते नोवा सोंसार रे ओकतो दो आडी गे दाड़ेयाना। ओकतो दो तिस हों बाम ऐड़े केया। उनि दो ठेलाव काते, टेसा काते से आड़ाव काते दो ओहोगेम टाहराव केया। मेनखान जोतो होड़ाक् जिवीत जिबोन रे मित् नोड.कान ओकतो दो सारी गे हिजुक् आ, जाहां ते जियोन रेनाड. खेलोंड को मुचात् उतारो: आ। नोवा सारी काथा दो जोतो होड़ माड़ाड. खोन गेको बाडाया, एन हों नित् धाबिच् ओकोय हों बाड.को एतोम एरेड़ साहा दाड़ेयाका: देया। आबो मानमी नोवा धारतीपुरी रेदो जोतो लेकान घाटी ताड़ाम काते, लेबेत काते आर देच् पारोम काते बोन हेच् सेटेर आकाना। एन हों मित् नोड.कान घाटी मेनाक् आ जाहां दो ओकोय हों बाड.को लेबेत् पारोम दाड़े याका:। ओना घाटी दो माड़घाटी काना।
 
आतु ओड़ाक् रे इस्कुल से आस्पाताल बाड. ताहें दाड़ेया:आ । मेनखान जोतो आतु रे माड़घाटी तांहेन दो आडी लाकती गेया। बाड. खान गोच् होड़मो दो ओकारे बो बाया:। कोल कारखाना रे, सारकारी ऑफिस रे ठांव बाय ञामो रेंहो, इस्कुल कॉलेज रे ओलो: पाड़हाव लागित् जायगा बाड. ञामो रेंहो, निजे ञुतुम ते हासा - जायगा, ओड़ाक् - दुवार बाड. तांहेंन रेहों, माड़घाटी रेदो मोड़े मोका जायगा जोतो होड़ लागित् गे जानाम तारा खोन गे ठावका-ठिकान आकाना। ओना होक दो ओकाय हों एड़े से रेच् बाय दाड़ेया:आ। 
नोवा धारतीपुरी मोञचोपुरी रे मानमी गे जोतो खोन हिंसा गेया बोन। होड़ दो होड़ सांव पोटाव गे बानु: बोना, नेयाव - काफारियाव, हिंसा - सुया, दाल - दापाल लेताड़ाकाना। ओना सांवते फुटानी, गोरोब, धोमोक लेकाना: मैला: मा मोने रे पेरेच् चाबा आकाना। मेनखान मुरूक - सेयान, हेंदे - एसेल, लिचाड़ - केटेच्, रेंगेच् - किसांड़ जोतो गे नोवा माड़घाटी रेदो बाराबारी तेगे जायगा को ञामा, ओकोय हों कोम - बाड़ती दो बाड.। नोडे गे हिंसा चाबा: आ, सुया छानो: आ, नेयाव तोपागो:आ, काफारियाव मुचादो:आ। रागी-रापागी, हिंसका - होलोड. माड़घाटी रेदो लो तोरोजो:आ। नोडे दो हिंसा - सुया, नेयाव - काफारियाव, मान, गोरोब, आयो - बाबा, बोयहा, पेड़ा चेत् हों बानु: आ। नोडे हेच् काते दो जोतो सागाई गे मुचातो् आ।
 
माड़घाटी सेटेर लेनखान बायार काडा लेकान होड़ हों बोतोर ते लिचाड़ उतारो: आ। निसाते बुल भुताड़ आकान होड़ हों होश रे हेच् उतारो: आ। होड़मो रेनाक् मिमित् गोटाड. उप् को तिंगु उतारो: आ आर होड़मो दो सुसुरबाड. तुड़ आकात् मे लेका फुलाव गोदो: आ। ओकोय बाय बोतोरो:आ ओंडे दो। नोवा को आजोम ते बाड. बोतोर होड़ हों बोतोर ते होड़मो को ताय थारथाराव उतारो: आ।
 
माड़घाटी रेदो साड़ा - सातिञ जोतोवाक् थिर थार गे तांहेंना। जांहाना: रासकाद - रोसकोद साडे कोहों लुतुर रे आडी आंट तारकों: आ। ञिंदा लेनखान चामाल चुमुल, जांहानिच् ए दाड़ान कान लेका बुझा: आ, ओना उइहार तेगे मोने जिवी को ओटांग गोदो: लेका आटकारो: आ। ओनाते पालेनो:, निरजाला मोने मुरूक मुकरूड़ आकात् होड़गे होड़मो जिवी मोने रे मान्तार बांखेड़ काते होड़मो को तोल उरिच् आका:आ आर उनकू गे ओंडे को साधावा। बिञ, किदिञ, बाना,तारूप, तुयू एमान जोतो जान जानवार गे नोवा माड़घाटी दो एतोम साहा फाराक बागी इदिया: आ।
 
नोवा धारती रे हरियाड़ मेना:आ, ओगोम दोरया मेना:आ, दारे-नाड़ी मेना:आ, धिरी-बुरु मेना:आ। मेनखान नोड.का दो पाले: ओका रेहों बानु: आ। नोडे गे होय मेना:आ, सेंगेल मेना:आ, दाक् मेना:आ, ञुत मेना:आ, मारसाल मेना: आ आर ओनाको तेगे नोवा हासा होड़मो हों बेनाव आकाना। मोड़ेगेल, तुरूयगेल आर बाड.खान साय सेरमा रे जिवी पुराव लेनखान नोवा हासा रेनाक् होड़मो हासा रेगे मिला:आ। धरतीपुरी रेनाक् होय, सेरमा, सेंगेल रेगे आरहों मेसा काते छान रूवाड़ो: आ। ओना तेगे को सेरेञा - " होय गे जिवी, हासा गे होड़मो, नोवा जिवी जिबोन बाय तांहेंना "।
 
आकिलान, सेयानान, गेयानान होड़ ओनाते को मेन आकात् आ " नोवा धारती रेदो जोतोवाक् खाली मायाजाल काना आर एड़े काना।ओका हों मित् रिहिट दो बानू: आनाड.। जोतोवाक् गे नासाव आर धासावो: काना "।
 
नोवा धारती रे मानमी जोनोम गे  जोतो खोन सेंड़ा आर सोनोत जोनोम काना। आबो मानमी कोवाक् आकिल दिसा तेगे आबो दो जानवार खोन बोन भेगार गेया। बुगी-बाड़िच् बो मानाव बातावा:। आडी कोपालानिच् जिवी गे मानमी जोनोम दोय हाताव दाड़ेयाआ:। नोवा जोनोम रेदो रास्का रोमोच् , एनेञ सेरेंञ, दु:क सुक् सानाम कोगे मेना:आ। मानमी जोनोम रेनाक् रास्का उन रे बुझा:आ, जोखोन आबोवाक् आकिल बुद्धि ते तेहेंञ-गापा, नित्-धिनाड., नेतार-आखिर उइहार काते बोन कामिया आर निजे याक् ञुतुम, कामी लेकाते उदु: सोदोर काते होड़ तालारे बोन तिंगु कोआ। नोवा बार ती, बार जांगा दो कामी लागित् गे बोन ञाम आकात् आ। ओनाते निजे याक् कामी दो गापा, धिनाड. लागित् आलोम बागिया:आ। बाड.खान तिन रेचो जोमराजा आजाक् ओना माड़घाटी सेद् तिया:, सुतु: से ठेलावगोत् कामाय। 
 
ओनोलिया लाया: - " मित् आतु रे बार होड़ आडी बिबादकिन तांहेकाना। मेनखान ओकोय हों ओकोया: मेत्आहा बाड. ञेल सानाकिना। उनकिन ताला रे नेयाव-रोपोड़ लेताड़ाकाना। बाना होड़ गे काडा आर भेडा। जांहा तिस उनकिनाक् जीवित जिबोन खेलोंड ताकिन मुचात् एना, आतु होड़ उनकिन दो मित् माड़घाटी रेगे सुर-सुपुर को डेरा बासा कातकिना। नेतोक् दो बाड.किन नेया: काना। ञेञेल होड़ को मेनेत् आ - ञेल किन मा, चेत् लेका पान्तेयाते किन जापिद् आकात् आ, साड़ा सातिञ, धारती आयोवाक् कोले कुखी रे "। 
ओनाते मेनाको नोवा माड़घाटी रे होड़ होड़मो जिवी सांव ते जोतोवाक् मुचातो् आ।

* MARGHATI SANTALI ONOL FOR JSSC CGL
* SANTALI QUESTIONS PAPER FOR JSSC CGL/MARGHATI IMPORTANT QUESTIONS
 
1. माड़घाटी ओनोल दो ओकोय ओनोलिया ओल आकात् आ ?
* प्रो. दिगम्बर हांसदा 
 
2. " ओकतो आडी दाड़ेयाना। ठेलाव काते, टेसा काते से आड़े काते दो ओहोगे दाराम को: आ।  मित् नोड.कान ओकतो गे, जोतो होड़ा: जिबोन रे सारी उतार सारी, हिजु: गेया " - नोवा काथा दो ओका खोन हाताव आकाना ?
* माड़घाटी ओनोल 

3. " मानमी जोतो लेकान घाटी को लेबेत् पारोम, ताड़ाम पारोम, देच् पारोम काते को हेच् आकाना नोवा लेलेंगेत् ओगोमा रिलामाला धारती मोञचोपुरी ते, टाटी काते, पाठे काते। मेन दो नोड.कान घाटी नित् हों मेना: गेया, जाहां पारोम दो आडीगे आंट गेया " - नोवा काथा दो ओका खोन हाताव आकाना ?
* माड़घाटी ओनोल

4. ओनोलिया तिकिनाक् लाय लेकाते जीवित जिबोन रेनाक् जोतो खोना: माराड. सारी दो चेत् काना ?
* गुजुक् 

5. ओकाय दो चिली हों बाय तांगी कोवा ?
* ओकतो 

6. मानमी दो ओका घाटी नितोक् धाबिच् बाड.को पारोम दाड़ेयाका:आ ?
* माड़घाटी 

7. गोच् होड़ दो ओकारे को बाय कोवा ?
* माड़घाटी रे 
 
8. ओका जायगा दो माड़घाटी को मेताक् आ ?
* जाहां रे गोच् होड़ तोपा से जेरेद् (जुल) कोवा को

9. मित् आतु रे माड़घाटी दो ओका नाखा सेत् रे तांहेना ?
* दक्षिण/कोञे नाखा सेत् रे

10. बिञ, किदिञ, कुल, बाना जोतो गे ओका जायगा दोको एतोम साहा फाराक बागी इदिया: आ ?
* माड़घाटी 

11. ओकारे सेटेर लेनखान मानमी कोवाक् जोतो सागाई चाबा: आ ?
* माड़घाटी 

12. मेनखान जोतो आतु रे इस्कुल से आस्पाताल बाड. ताहेंन रेहों, चेत् तांहेन दो आडी लाकती गेया ?
* माड़घाटी 
 
13. कोल कारखाना रे, सारकारी ऑफिस रे ठांव बाय ञाम रेहों, इस्कुल कॉलेज रे ओल पाड़हाव लागित् जायगा बाय ञाम रेहों, ओत-हासा, ओड़ाक् - दुवार आम ञुतुम ते बाड. तांहेंन रेहों, ओका रे मोड़े मोका जायगा दो नोवा धारती धुड़ी रे जानाम तारा खोन गे निस्टा,पुस्टाव, जोखा ठिक आकाना ?
 * माड़घाटी रे 
 
14. " मानवा, जोतो जिव खोनबो हिंसा- सुया गेया। हिसका-होलोड., नेयाव-काफारियाव लेताड़ तोंगे, इदियाकाना गिनता गातार " -  नोवा काथा दो ओका खोन को हाताव आकाना ?
* माड़घाटी ओनोल

15. माड़घाटी रेदो चेत् लेका बुझा:आ ?
* बोतोर गे 

16. " नोडे दो जोतोवा: गे थिर थार साड़ा सातिञ। जाहांना:  रासगाद-रोसगोद साड़े हों आडी आंट तारको ताकेरो:आ। ञिदा लेनखान चामाल-चुमुल, जाहांनिच् ए दाड़ानकान लेका, चागाम-चुगुम मोने, जिवी, होड़मो रे उलू-डुकू, रेडेत्-चिरित् आकात् में लेका, हुचूकू-चुकू गे आटकारो: आ " -  नोवा काथा दो ओका खोन को हाताव आकाना ?
* माड़घाटी ओनोल

17. " होय गे जिवी, हासा गे होड़मो, नोवा जिवी जिबोन बाय तांहेंना " - नोवा काथा दो ओका खोन हाताव आकाना ?
* माड़घाटी ओनोल 

18. " नोवा धारती रेदो जोतोवाक् खाली मायाजाल काना आर एड़े काना।ओका हों मित् रिहिट दो बानू: आनाड.। जोतोवाक् गे नासाव आर धासावो: काना " - नोवा काथा दो ओका खोन को हाताव आकाना ?
* माड़घाटी ओनोल 

19. ओका जोनोम दो, जोतो जोनोम खोन सेंड़ा सोनोत जोनोम काना ?
* मानमी जोनोम 
 
20. मानमी दो नोवा धारती रे चेत् लागित् बोन हेच् आकाना ?
* कामी लागित् 
 
Test Your Knowledge Through Following Tests :